Tekenbeten: Alles wat je moet weten voor een veilige zomer

Het is belangrijk om goed geïnformeerd te zijn over deze kleine maar potentieel gevaarlijke beestjes. In dit artikel bespreken we alles wat je moet weten over tekenbeten, van preventie tot behandeling.

Wat is een teek?

Teken zijn kleine spinachtige diertjes die leven van het bloed van dieren en mensen. Teken kunnen verschillende ziektes overbrengen, waaronder de ziekte van Lyme. Het is daarom belangrijk om alert te zijn op tekenbeten en te weten hoe je ermee om moet gaan.

Waar en wanneer heb je het meeste kans op een tekenbeet?

Teken zijn het hele jaar door actief, maar de kans op een tekenbeet is het grootst van maart tot en met oktober. In deze periode zijn teken het meest actief en is het weer vaak aangenaam genoeg voor mensen om veel tijd buiten door te brengen. Je loopt het meeste risico op een tekenbeet in de volgende gebieden:

1. Bossen en bosranden

2. Hoge grassen en struiken

3. Parken en tuinen

4. Heidegebieden

5. Duinen

Teken kunnen ook aanwezig zijn op huisdieren, dus let goed op wanneer je een huisdier knuffelt of streelt. Teken kunnen namelijk van het dier overlopen naar mensen.

Waar op je lichaam kan je een teek vinden?

Een teek kan zich overal op je lichaam vastbijten, maar ze geven vaak de voorkeur aan warme, vochtige en minder goed zichtbare plekken. Hier zijn de meest voorkomende lichaamsdelen waar een teek kan worden teruggevonden:

Bij kinderen: Heel het lichaam, kijk ook zeker achter de oren, op de hoofdhuid en rond de haargrens. Kinderen die buiten spelen, vooral in gebieden met hoog gras of bosrijke omgevingen, lopen extra risico.

Bij volwassenen: Achter de oren en langs de haargrens. In huidplooien, zoals achter de knieën, onder de armen en in de liesstreek. Rond de taille en bij de enkels, vooral als deze plekken bedekt waren met kleding waar de teek onderdoor kon kruipen.

Teken kruipen meestal enkele uren over het lichaam voordat ze een geschikte plek kiezen om zich vast te bijten.

Hoe bescherm je jezelf tegen tekenbeten?

Preventie is de beste manier om tekenbeten te voorkomen. Hier zijn enkele tips om jezelf te beschermen:

1. Draag bedekkende kleding: lange broek, lange mouwen en dichte schoenen.

2. Stop je broekspijpen in je sokken.

3. Draag lichtgekleurde kleding, zodat teken beter zichtbaar zijn.

4. Blijf zoveel mogelijk op de paden en vermijd hoog gras en struikgewas.

5. Gebruik een teekwerend of een insectenwerend middel met DEET op onbedekte huid.

6. Controleer jezelf, je kinderen en huisdieren na een bezoek aan een risicogebied.

Wat te doen bij een tekenbeet?

Als je ondanks alle voorzorgsmaatregelen toch een teek ontdekt, is het belangrijk om snel en correct te handelen. Volg deze stappen:

1. Verwijder de teek zo snel mogelijk. Hoe langer de teek vastzit, hoe groter de kans op besmetting.

2. Gebruik een speciale tekentang of pincet om de teek zo dicht mogelijk bij de huid vast te pakken.

3. Trek de teek er voorzichtig en recht uit, zonder te draaien.

4. Desinfecteer de plek na het verwijderen met alcohol of jodium.

5. Noteer de datum en de plek van de beet.

6. Houd de plek van de beet de komende weken in de gaten op veranderingen.

Wat mag je zeker niet doen bij een tekenbeet?

Er zijn enkele veelvoorkomende misvattingen over wat te doen bij een tekenbeet. Vermijd de volgende handelingen:

1. Smeer geen alcohol, nagellak of andere middelen op de teek. Dit kan ervoor zorgen dat de teek zijn maaginhoud leegt in je bloed, wat de kans op besmetting vergroot.

2. Draai niet aan de teek tijdens het verwijderen. Dit kan ervoor zorgen dat delen van de teek achterblijven in de huid.

3. Verbrand de teek niet met een sigaret of lucifer. Dit is niet effectief en kan leiden tot brandwonden.

4. Knijp niet in het lichaam van de teek. Dit kan ook leiden tot het legen van de maaginhoud in je bloed, meer kans op verspreiden van ziektes.

Hoe herken je een besmette tekenbeet?

Niet elke tekenbeet leidt tot besmetting, maar het is belangrijk om alert te zijn op mogelijke symptomen. Een van de meest kenmerkende tekenen van de ziekte van Lyme is een rode, ringvormige uitslag rond de plaats van de beet, ook wel erythema migrans genoemd. Deze uitslag verschijnt meestal binnen 3 tot 30 dagen na de beet.

Andere symptomen die kunnen wijzen op een besmetting zijn:

1. Griepachtige verschijnselen (koorts, hoofdpijn, spierpijn)

2. Vermoeidheid

3. Gewrichtspijn

4. Zenuwpijn of tintelingen

Is de rode vlek na een tekenbeet altijd Lyme?

Een rode vlek rond de plaats van de tekenbeet is niet altijd een teken van de ziekte van Lyme. Direct na de beet kan er een kleine rode plek ontstaan door een normale ontstekingsreactie van de huid. Deze verdwijnt meestal binnen een paar dagen. De kenmerkende erythema migrans bij de ziekte van Lyme verschijnt later, wordt groter en heeft vaak een ringvormig patroon.

Hoe snel moet ik naar de dokter na een tekenbeet?

In de meeste gevallen is het niet nodig om direct na een tekenbeet naar de dokter te gaan. Als je de teek correct en tijdig hebt verwijderd, is de kans op besmetting klein. Het is wel belangrijk om de plek van de beet goed in de gaten te houden. Raadpleeg een arts in de volgende situaties:

1. Als je de teek niet volledig kunt verwijderen.

2. Als er een rode, ringvormige uitslag ontstaat rond de plaats van de beet.

3. Als je griepachtige verschijnselen krijgt in de weken na de beet.

4. Als je je zorgen maakt of twijfelt over mogelijke symptomen.

Wat is de ziekte van Lyme?

De ziekte van Lyme is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door de Borrelia-bacterie. Deze bacterie kan worden overgedragen door besmette teken. Als de ziekte niet tijdig wordt behandeld, kan ze leiden tot ernstige klachten aan het zenuwstelsel, gewrichten en hart.

De ziekte van Lyme verloopt meestal in drie stadia:

1. Vroege lokale infectie: gekenmerkt door de rode, ringvormige uitslag (erythema migrans).

2. Vroege verspreide infectie: griepachtige verschijnselen, meerdere erythema migrans.

3. Late infectie: chronische klachten aan gewrichten, zenuwstelsel en hart.

Hoe vaak komt een besmette teek met Lyme voor in Europa?

Het percentage besmette teken varieert per regio en land in Europa. In België is gemiddeld ongeveer 10% van de teken besmet met de Borrelia-bacterie. In andere Europese landen kan dit percentage variëren van 5% tot 35%. Het is belangrijk om te onthouden dat niet elke beet van een besmette teek automatisch leidt tot de ziekte van Lyme.

Conclusie

Tekenbeten zijn een reëel risico tijdens outdoor activiteiten, maar met de juiste kennis en voorzorgsmaatregelen kun je de kans op besmetting aanzienlijk verkleinen. Wees alert op tekenbeten, verwijder teken zo snel mogelijk op de juiste manier, en houd de plek van de beet goed in de gaten. Bij twijfel of zorgwekkende symptomen is het altijd verstandig om een arts te raadplegen.

Als online apotheek adviseren we om altijd een tekentang of pincet in huis te hebben, zodat je snel kunt handelen bij een tekenbeet. Daarnaast kan het gebruik van insectenwerende middelen tijdens outdoor activiteiten helpen om tekenbeten te voorkomen. Geniet van de natuur, maar blijf waakzaam en zorg goed